26 Temmuz 2013 Cuma
8 Eylül 2009 Salı
4 Temmuz 2008 Cuma
Bükümlü İpliklerin Özellikleri
Düzenlilik =Bükümlü iplikler aynı kalınlığa sahip basit ipliklere göre kalınlıkları açısından daha düzgündürler.Her bir ipliğin sahip olduğu düzensizlik, büküm işlemi sırasında birçok ipliğin tesadüfi olarak birleşmesi nedeniyle ortadan kaldırılır ve düzgün bir görünüm meydana gelir.
Sağlamlık = Bükümlü iplikler aynı kalınlığa sahip ipliklere oranla daha yüksek bir kopma dayanıklılığına sahiptir(lif yüzeylerinin daha fazla bükülmesiyle daha fazla sürtünme dayanıklılığına sahip olduğu görülmektedir)
Sertlik / Büküm = Bükümlü iplikler,basit ipliklerde olduğu gibi farklı sertliklerde bükülebilirler.büküm sertliğinin yol açtığı etkiler bükümlü iplikler ile basit ipliklerde aynıdır.
Kullanım = Bükümlü iplikler,yüksek dayanıklılık ve aşınmazlıgın gerektiği yerlerde kullanılırlar(zorlanmalara karşı dayanıklı kumaşlarda ve dikiş ipliklerindeki gibi)Bükümlü ipliklerin düzenliliği,kumaşlarda görünüm,dikiş ipliklerinde ise dikilebilirlik özelliğini artırmaktadır
İpeğin Tarihçesi ve Türkiye’ de İpekçilik
İpek,doğal dokuma maddelerinin yanında özel bir yer tutar.Doğal ipek,özel olarak yetiştirilen ipek böceğinden hazır iplik olarak elde edilir.Doğal ipeğin beşiği Çindir.M.Ö 3.000 dolaylarında Çin’de tekel maddesi olarak işlem görürdü.
Türkiye’de ipek böcekçiliğinin gelişmesi 1840 tarihlerine rastlar.Elde edilen kozalar Avrupa pazarlarında satılır ve çok rağbet görürdü.Sonraları evlerde elmancınıkları ile ipek çekme işine başlandı.1884 yılında ilk defa fabrikada ipek çekme sanatı öğrenildi.Bundan sonra Bursa’da sırası ile kurulan fabrikalarda daha düzgün iplik çekme, daha sonralar ıda ipek kumaş dokuma işlemine irişildi
Pamuktan Elde Edilen Tekstil Yüzeylerinin Kullanım Alanları
Fiziksel ve kimyasal özelliklerinden oturu pamuk, aşağıda gösterilen kullanım alanian İçin uygundur,
Çamaşırlar
-Mendiller
-Havlular
-İç giysiler
-Bebek çamaşırları
-Hijyenik malzemeler
Üst giyim
Bluzlar,elbiseler,etekler
Gömlekler
Anoraklar
İş giysileri
Koşu giysileri
İnce yazlık giysiler
Ev tekstilleri
Perdeler
Döşemelik Kumaşlar
Halılar
Mutfak bezleri
Yatak takımları
Aksesuarlar
Eldivenler
Eşarplar
2 Temmuz 2008 Çarşamba
PAMUĞUN ÖZELLİKLER
Lif uzunluğu
Uzunluklarına göre liflerin sınıflandırılması ve yüzdeleri:
Kısa lifler - Pamuk liflerinin %90’ı. 26mm' den daha kısa (orn. Doğu Hindistan' da Bengal cinsi)
Orta uzun lifler Pamuk liflerinin %1 -3' u 26 ile 29 mm (örn ABD de Upland cinsi)
Uzun lifler - Pamuk liflerinin % de 7 ile 8'ı-30 ile 38 mm (örn. Mısır'da Mako cinsi)
Çok uzun lifler - Pamuk liflerinin %2 ile 3 ü 39 mm ve daha fazla, kalite açısından
en iyi pamuktur (Örneğin Güney Amerika da Peru cinsi. ABD de
Sea Island cinsi).
Lif inceliği
Pamuğun lif İnceliği lifin uzunluğu ile bağlantılıdır. Buna göre en uzun lifler en inceleridir. Her bir lifin çapı 0.012 ile 0 045 mm arasındadır. Bu 1.2 ile 4 5 dtex karşılığıdır (bkz. Bolüm 2. Konu 3).
Kıvrım
Pamuk, kıvnmlı değildir, Mikroskop a*mda bakıldığında lifin kendi çevresinde
Dönmüş olduğu görülür.
Renk
Pamuğun rengi yetiştiği bölgeye göre değişir
-Kar Beyaz
(örneğin ABD’ de Ses isleri)
-Beyaz
(Örneğin ABD’ de Louisiana, Upland, Güney Amerika'da Lima I Peru)
-Krem Rengi, Sarımtırak
{örneğin Mısırda Aşmoni/Mako)
■ Gri, san, kahverengi
(örneğin Doğu Hindistan da Bengal)
Parlaklık
Pamuk doğal bu matlığa sahiptir Merserizasyon işlemi ile kolayca parlatılabilir
Nem çekme özelliği
Pamuk normal iklimde kendi ağırlığının %8.5' i; aşırı nemli ortamlarda ise %32 si
kadar nem çektiği halde bu nem hissedilmez
Buruşma özelliği
Pamuk, selülozik bir lif olduğundan çok buruşur.
Kopma dayanıklılığı
Uzun lifli pamuklar çok sağlamdır. Yaş kopma dayanıklılığı, kuru kopma dayanıklılığından
fazladır.
Sürtünme ve aşınma sağlamlığı
Lifin sürtünme sağlamlığı fazladır bundan dolayı uzun süre kullanılabilir
Sıcak tutma özelliği
Çok azdır, çünkü söz konusu lif ısıyı çevreye çok İyi aktarır
Zararlılara karşı dayanıklılık
Pamuk, küf mantarlarından çok çabuk etkilenir
DOĞAL LİFLER(PAMUK-KETEN-İPEK-YÜN-RAMİ)
DOĞAL LİFLER(PAMUK-KETEN-İPEK-YÜN-RAMİ)
PAMUK
Ekonomik açıdan en değerli doğal liflerden biridir. Tohumdan elde edilir. Koza içindeki pamuk liflerinin tohumdan ayrılmasına çırçırlama denir. Daha sonra yıkanır, açma ve taraklama işlemi ile tellerinden ayrılır.
Dünyanın en Önemli tarım ürünlerinden olan pamuk M.Û. 3000 yıllarından ben kullanılmaktadır. Pamuklu dokumalar genellikle yıkanabilen ve ütülenebilen. çok dayanıklı ve aşınmaya karsı dirençli kumaşlardır. Pamuk, nemi kolayca çeker, fakat biriktirmeden hemen ve düzenli bir şekilde dışarı bırakır ve dolayısıyla kolay kurur. Serinletici etki yarattığı için sıcak havalarda tercih edilen giysi türüdür. Statik elektriklenme ve boncuklanma problemleri
En büyük pamuk üreticisi ülkeler Çin. Rusya, Hindistan. Mısır, ABD ve Türkiye'dir.
KETEN
Kelen bitkisinde yapraklar gövdeye yaptıktır. Hasat edilen keten bitkisi demetler halinde kurutulur ve havuzlarda lif kümeleri saptaki odun kısımlarından ayrılır, taraklanıp düzeltilir. Doğal keten liflerinin rengi sarımtırak veya esmerdir. Isıyı kısmen iletmekte, pamuğa göre daha a* hava tutmaktadır. Bu nedenle vücudu serin tutar ve yazlık bir lif olarak nitelendirilir. Ter emici özelliği vardır, çok buruşur ve çeker, Makinede yıkanabilir, sıcak ütüyle ütülenebilir ancak keskin ütü izi oluşturacak sekildi preslenmemelidir. Ketenin rengini ve sekimi koruması için kuru temizleme yapılması tavsiye edilir. Üretimi zor olduğundan maliyeti yüksektir. Maliyeti ve zor ütülenmesinden dolayı çok fazla tercih edilmez.
Ketenin en fazla üretildiği ülkeler Rusya ve Polonya'dır.
İPEK
İpek böceğinin ürettiği yumuşak, parlak bir liftir. İpek böceğinin dişisi yumurta bıraktıktan sonra ölür, yumurtadan çıkan tırtıllar ipek liften çevresine bir koza örer.Bu kozalar kaynatılıp, elle ya da makinelerle çözülerek çile haline getirilir
İpek üretimi az olsa da kaliteli bir lif olarak her zaman özel konumunu korur ve diğer liflerle karşılaştırıldığında en pahalı olan liftir.
En ince lif ipek lifidir. Ayrıca kesintisiz Iif olduğu için lif yüzeyi daha düzgün ve parlaktır. Bulunduğu ürüne şıklık ve kalite katar. Dayanımı fazladır. Bakımında yıkama değil kuru temizleme önerilir. Eğer etikette belirtilmiş ise bazı ipekler elde yıkanabilir. İpek giysilerin uzun sure suyla temas etmesi renklere hasar verebilir. Düşük sıcaklıklarda ve Buharsız (su ile lekelemeden kaçınmak için! ütülenmesine özen gösterilir.
YÜN
Kumaş üretiminde kullanılan en eski liflerden biri olan yünün 25000 senelik bir geçmiş vardır. Yünlü kumaşlar; yumuşak tutum, çok iyi bir döküm, buruşmazlık, koku emiciliği. doğal yanmazlık. doğal antibakteriyeI özellikleriyle cok iyi nefes alıp verme kabiliyeti ve kolaylıkla boya kabul etme özellıklerını gösterirler, Elyaf kendinden meydana gelen bir elastikiyete sahip olup kendi ağirlığı kadar nem emebilir Yün ile yapılan giysilerle sıcak bir günde serin, soğukta ise sıcak hissedilir. Butun bu olumlu özelliklerine rağmen yün sınırlı kullanılan bir lif olmuştur.Bunun nedenlerinden biri,yünü elde ettiğimiz koyunlardan yılda 5-6 kilo yün elde edilmesidir.
Dünyadaki cayır miktarı koyun adedini ve dolayısıyla yün miktarını sınırlar ve bu da yunun diğer elyaflara göre 3-5 mılslı dahi pahalı olmasına neden olur. İkinci sınırlama ise tüketicinin hisleri ve düşünceleridir. Kaloriferli ısıtma sistemleri ağır yün kazakların kullanımını azaltmış, ayrıca moda daha ince ve hatif kumaşlara yönelmiştir. Ayrıca yünün kecelesmesı. makinede konforlu yıkanamaması gibi hakim korluklarından olayı da daha a kullanılır olmuştur. Sunun yanı sıra 30 mikron'dan daha kalın yün taşıyan giysiler derinin üstüne giyildiği takdirde kaşıntı yapabilir. Daha ince yünlerde ise cok yumuşak bir dokunuş vardır ama bunlar ahali yünlerdir. Ayrıca yunun yıkandığında çekme ve boncuklanma özellikleri.Tüketiciyi yünden uzaklaştırmıştır.
Günümüzde Woolmark etiketi olup %100 yün ve karışımlarında makinede yıkanabilir ve kurutabilir özelliğe sahip”TOTAL EASY CARE” ibareli yünlü ürünler görülmektedir
.Kullanılan başlıca yün çeşitleri şunlardır;
1-)Koyun Yünü(Merinos Koyunu)En cok Avusturalyada yetişir
2-)Angora Yünü(Ankara Tavşanı)Türkiye’de başlayıp Halen Çinde üretilmektedir
3-)Kaşmir Yünü(Kaşmir Keçisi)
4-)Moher Yünü(Tiftik Keçisi)
5-)Alpaka(Deve Tüyü)
Rami
Keten,kenevir gibi bitkinin gövdesinden demetler halinde elde edilen bir liftir.En kuvvetli doğal lif oldugundan ambalaj sanayinde ve otomobil halısında kullanılır.En çok üretildiği ülkeler Çin,Filipinler, ve Tayvan gibi Uzakdoğu ülkeleridir.